HORMON

Vücudun herhangi bir yerindeki hücrelerce salgılanan, ancak salgılandığı hücrelerde etkili olmayıp, vücudun diğer bölümlerindeki hücrelerin gelişim ve aktifliği üzerinde etkili olabilen maddelerdir.

Hayvanlarda hormon salgılayan hücrelerin tümüne Endokrin Sistem, hormon salgılayan organlara ise Endokrin Bezler denir. Endokrin bezlerden salgılanan hormonlar kana verilir. Hormonlar kan dolaşım yoluyla vücudun her tarafına ulaşabilmelerine rağmen genellikle belirli hücreleri veya organları etkiler.

Kanda bulunan hormonların sadece belli doku ve organları etkilemesinin sebebi, hücre zarı yapısında bulunan Glikoprotein’lerin o hormonu tanımasıdır.

Hormonlar vücutta ço az miktarda bile etkilidirler.

İnsanlarda hormon salgılayan endokrin bezlerin en önemlileri Hipofiz bezi, troid bezi, paratroid bezi, böbreküstü bezleri, pankreas ve eşeysel bezlerdir. Hormon üretiminin ana denetleyicisi ise beyinde yer alan hipotalamus'tur. Hipotalamus bir çok bezin salgılarını denetler ve bunu çoğunlukla hipofiz bezinin aracılığıyla yapar.

        Hormonlar kimyasal yapılarına göre üç grupta toplanırlar:

a)Protein yapılı hormonlar: Hipofiz, pankreas, paratiroit, tiroit ve korpus luteum hormonları (Suda çözünürler)

b)Steroit yapılı hormonlar: Adrenal korteks, erkek ve dişi üreme hormonları

c)Amino asit yapılı hormonlar: Tiroksin, adrenalin (epinefrin), noradrenalin (Suda çözünürler)

Belirli bir hormona tepki gösteren hücrelerin tümüne o hormonun Tepki organları denir.

Endokrin sistem ve sinir sistemi birlikte çalışır. Sinir sistemi hormonların salgılanmasını kontrol ettiği gibi, hormonlarda sinir sistemini etkiler.

Sinir sistemi endokrin sistemden daha hızlı çalışır, fakat endokrin sistemin etkisi daha uzun süreli olur.