PROBLEMİN BELİRLENMESİ
İnsan, karşılaştığı ya da gözlemlediği olaylarla ilgili olarak "neden?, niçin? ve nasıl?" sorularını sorar.
Örnekler: Gürültünün insanlar üzerindeki etkisi nedir?
İnsanlar neden daha çok kışın grip olurlar?
Çevre kirliliğinin canlılar üzerindeki etkisi nedir?
Bilinçsiz kullanılan tarım ilaçları doğaya ne gibi zararlar vermektedir?
İnsanın sigara içmesinin kendisine ve çevresine zararları nelerdir?
Bilimsel problem, doğru ve net bir şekilde ortaya konulmalıdır. Bilimsel problem olarak soruların doğru sorulması ve denenebilir olması gerekir. Bunun için bilim adamı önce gözlemler yapar.
Problem belirlendikten sonra problemle ilgili veriler toplanır.Bilim adamı aceleci olmamalıdır.Verileri elde etmek için sabırla, deney ve doğru gözlemler yapması gerekir.
Gerçek
Herkes tarafından aynı koşullarda, aynı sonuçlarla tekrarlanan gözlemlerdir.
Veri
Özel bir problemle ilgili gerçeklerdir.
Gözlem
Bir olayı veya problemi daha iyi anlamak için çeşitli yönleriyle incelemektir. Bir başka deyişle herhangi bir olayın dikkatli ve planlı bir şekilde incelenmesine denir.
Gözlem olayın gerçekleştiği doğal ortamında ya da laboratuarda aynı olayın basitleştirilmiş modeli üzerinde yapılır.
Nitel Gözlem
Herhangi bir doğa olayının bir araç yardımı olmaksızın doğrudan doğruya duyu organları yardımıyla gözlenmesidir. Nitel gözlem ile sadece olayın sayısal olmayan yönü incelenir.
Örnek:
Kireç suyuna soluk havası üflendiğinde beyaz çökelti oluşur. Bitkinin boyu çok uzadı.
Fenol kırmızısına asit damlatıldığında sarı renk oluşur. Bugün hava çok sıcak.
Nitel gözlemler, yanılma payı olan gözlemlerdir; güvenilir değildir.
Nicel Gözlem
Bir ölçü aracı kullanılarak yapılan ve sonuçları sayısal olarak ifade edilen gözlem şeklidir.
Örnek:
Bugün hava sıcaklığı 21o C'dir. Arkadaşım 100 m'yi 20 sn'de koştu.
Deniz kenarında ısıtılan saf su 100o C'de kaynadı.