ENDOPLAZMİK RETİKULUM
Hücre zarı ile çekirdek zarı arasında uzanan, kanalcık ve keseciklerden oluşmuş bir sistemdir.
Endoplazmik retikulum kanalcıklarını çevreleyen zar, hücre zarı özelliğinde olmasına rağmen ondan daha incedir.
Alyuvarlar hariç tüm ökaryot hücrelerde bulunur.
Kanal ile keselerin dizilişi ve miktarı hücreden hücreye hatta hücrelerin fizyolojik etkinliğine göre değişir.
Hücre bölünürken kaybolur, bölünme bitince yeniden oluşur.
Endoplazmik retikulum zarları üzerinde ribozomların bulunup bulunmamasına göre ikiye ayrılır:
Granülsüz Endoplazmik Retikulum
-Zarları üzerinde ribozom taşımazlar.
-Özellikle yağ sentezi yapan ve steroit tipte hormon salgılayan hücrelerde fazla miktarda bulunur. Örneğin; eşey hormonu üreten üreme organı hücrelerinde
-Karaciğer hücrelerinde glikojen depolama ve zehirli maddeleri etkisiz hale getirme görevi yapar.
-Kas hücrelerinde kalsiyum depolama fonksiyonuna da sahiptir.
-Bağırsak epiteli mukoza hücrelerinde yağların iletiminde rol oynar.
-Midenin HCl salgılayan hücrelerinde Cl- iyonlarının atılmasında görev yapar.
-Çizgili kas hücrelerinde kasılma ve gevşeme olaylarında rol oynar.
Granüllü Endoplazmik Retikulum
-Zarları üzerinde ribozom taşıyan endoplazmik retikulumdur.
-Granüllü endoplazmik retikulum protein sentezine yardımcıdır.
Granüllü endoplazmik retikulumun üzerindeki ribozomlarda sentezlenen proteinler işlevsel değildir. Bunlar endoplazmik retikulumda hücrenin çeşidine göre değişime uğratılarak işlenirler. İşlenen bu proteinler golgi aygıtına veya hücrede kullanılacakları yere taşınırlar.
Granüllü endoplazmik retikulum özellikle salgı proteinlerini üreten hücrelerde fazla miktarda bulunur. Örneğin; sindirim enzimlerini sentezleyen hücrelerde
Görevi
-Sitoplazma ile birlikte hücreye desteklik sağlar.
-Hücre içi madde taşınmasında görev alır.
-Sentezlenen veya sentezlenecek olan bazı maddelerin depo yeridir.
-Çekirdek zarının oluşumunda görev alır.
-Hücrede asidik ve bazik tepkimelerin birbirini etkilemeden meydana gelmesini sağlar.
-Zarları üzerinde bulunan ribozomların sentezlediği proteinleri golgi aygıtına taşır.
-Çizgili kaslarda kasın kasılma ve gevşemesinde görev alır.