AKTİF TAŞIMA

Hücre zarından geçebilecek maddelerin yoğunluklarının az olduğu yerden çok olduğu yere enerji (ATP) harcanarak taşınmasına “aktif taşıma” denir.

        Aktif Taşımanın Özellikleri

Enerji (ATP) harcanır.

Madde taşınması, yoğunluğun az olduğu ortamdan çok olduğu ortama doğrudur.

Enzimler ve taşıyıcı maddeler kullanılır.

Canlı hücrelerde gerçekleşir.

Aktif taşıma difüzyona zıt yönde gerçekleşir.

Aktif taşımaya, tatlı su algi ile Nitella ile insandaki sodyum-potasyum pompasını örnek olarak verebiliriz.

Nitella, bulunduğu ortamdan bin defa fazla potasyum iyonu (K⁺) taşır. Şayet nitella aktif taşıma yapmasaydı hücre içinde bu yoğunlukta potasyum bulunamazdı.

İnsanda hücrelerin canlılığını sürdürebilmesi için dış ortama göre potasyum iyonlarının 40 misli fazla, sodyum iyonlarının ise 10 misli az olması gerekir. Bunun sağlanması için aktif taşıma ile sürekli ortamdan potasyum iyonlarını alması, sodyum iyonlarını ise dışarıya vermesi gerekir. Bu da sodyum potasyum pompası ile sağlanır.

Hücre zarından geçemeyecek durumdaki büyük moleküllerin hücre içine ve hücre dışına taşınması Endositoz ve Ekzositoz ile sağlanır. Hücrede bu olaylar için enerji harcanır.