GENETİK MÜHENDİSLİĞİ
Günümüzün en önemli bilim dallarından biri genetik mühendisliğidir. Genetik mühendisliği, biyoteknoloji teknikleri uygulanarak yapılan çalışmalardır.
Genetik mühendisliğinin temelini, biyolojik yapıların
gen düzeyindeki ıslahı oluşturur.
Islah
İstenmeyen özelliklerin ayıklanıp amaca yönelik olanların bir araya toplanması ya da canlının kendi yapısında bulunmayan bir özelliği başka bir canlıdan nakil yoluyla kazanmasıdır.
Bu yararlı özellikler, gelecekte insanların genomunda toplanırsa, yaşlanma süreci geciktirilebilir, daha üstün zekâlı bireyler yetiştirilebilir. Zararlı genlerin ayıklanmasıyla da Akdeniz anemisi, diyabet, fenilketonüri vb. birçok kalıtsal hastalık tarihe karışabilir.
Bir Organizmadan Bir Geni Alıp Diğerine Yerleştirmek İçin Kullanılan Yöntemler
-Hücrelerden kromozom ağlarının ayıklanarak saf DNA moleküllerini elde etmek
-DNA’yı keserek o genin etrafındaki genlerden ayırmak
-DNA dizisini okuyabilmek ya da analiz edebilmek
-Yalıtılmış bu geni taşıyacak bir aracı bulmak
-Bu genin yerleştirileceği organizmanın DNA’sıyla birleştirebilmek
DNA zincirlerinin kırılması ve farklı DNA parçalarının birbirine bağlanması sonucunda yeni bir DNA molekülünün ortaya çıkması olayına rekombinasyon ve bu yolla meydana gelen yeni DNA’ya da rekombinant DNA ( rDNA =yeni bileşimli DNA) denir. rDNA yapay olarak gerçekleştiğinden, normal kronsing over sonucu oluşan DNA’dan farklıdır.
-Restriksiyon endonükleaz enzimi; DNA’nın kesilmesinde görev yapar.
-DNA ligaz enzimi; kesilen DNA’nın tekrar bağlanmasında görev yapar.
Transgenik
Biyolojik yöntemlerle kendi türü haricinde, bir türden gen aktarılarak belirli özellikleri değişmiş, hayvan, bitki veya mikroorganizmalara transgenik adı verilir.
Transgenik canlılardan elde edilen ürünler transgenik gıdalar olarak adlandırılır.