Mayoz Bölünmenin Evreleri
Eşey ana hücreleri interfaz evresinden sonra mayozun birinci bölünmesine başlar.

Mayoz I’de homolog kromozomlar ayrılır. Mayoz II öncesinde interfaz gerçekleşmez. Mayoz II, genel olarak mitoza benzer ve mayoz II’de kardeş kromatit ayrılması görülür.

PROFAZ I

Mayozun en uzun ve karmaşık evresidir.

Çekirdekçik kaybolur. Çekirdek zarı parçalanır.

Endoplazmik retikulum kaybolur.

Hayvansal hücrelerde zıt kutuplara doğru çekilen sentrozomlar arasında iğ iplikleri oluşturulur.

Kromatin iplikler kromozomlar hâlinde belirginleşir.

Kromozom, birbirinin kopyası iki kardeş kromatitten oluşur.

Profazın başlangıcında homolog kromozomlar ve kardeş kromatitler yan yana gelerek birbirinin üzerine kıvrılır. Oluşan bu yapıya sinapsis denir.

Homolog kromozom ve kromatitlerin kısalıp kalınlaşmasıyla oluşan dörtlü yapıya tetrat denir. Tetratların sayısı, mayoz geçirmekte olan hücrenin haploit kromozom sayısına eşittir.

Homolog kromozomların birbiriyle oluşturdukları temas noktalarına kiyazma denir.

Homolog kromozomların kardeş olmayan kromatitleri arasında kiyazma noktalarında gerçekleşen parça değişimine krossing over denir.

Profaz I sonunda hücrenin merkezinde serbest kalan tetratlar, kinetokorlarından iğ ipliklerine tutunurlar.

METAFAZ I

Sentrozomlar hücrenin kutuplarına tamamen çekilmiş ve iğ iplikleri oluşmuştur.

Homolog kromozomlar, hücrenin ekvatoral düzleminde karşılıklı sıralanır.

ANAFAZ I

Homolog kromozomlar, iğ iplikleri yardımıyla birbirinden ayrılır ve zıt kutuplara çekilir.

Homolog kromozomlar metafaz I’de ekvatoral düzlemde rastgele dizildiklerinden hangi kutba gideceği şansa bağlıdır.
Bu durum gamet çeşitliliğine neden olan en önemli faktörlerden biridir. Homolog kromozomların farklı kutuplara gitmesiyle kromozom sayısının yarıya inme temeli atılır.

Krossing over ile kalıtsal çeşitlilik artar. Ancak krossing over canlıların temel özelliklerini değiştirmez. Krossing over sayesinde kromozomlar yeni bir genetik dizilime sahip olur ve gamet çeşitliliği artar. Gamet çeşitliliğinin artması tür içi çeşitliliğin zenginleşmesine neden olur. Krossing over olayı, rastgele meydana gelen bağımsız bir olaydır.

Krossing over olayı her tetratta görülmeyebilir. Bir kromozom üzerindeki genler arası mesafe arttıkça krossing over olayının gerçekleşme olasılığı da artar.

TELOFAZ I

Bazı canlı türlerinde çekirdek zarı ve çekirdekçik oluşurken bazı türlerde kromozomlar yoğunlaşmış şekilde kalır.

İğ iplikleri kaybolur.

Sitoplazma bölünmesi de bu evreyle birlikte başlar ve tamamlanır. Sonuçta haploit (n) kromozoma sahip iki hücre oluşur.

Sitokinezde hayvan hücrelerinde boğumlanma, bitki hücrelerinde orta lamel oluşumu gözlenir.