HÜCRE BÖLÜNMELERİYLE İLGİLİ KAVRAMLAR

Gen

Bir karakterin oluşumunda etkili olan ata bireylerden gelen DNA parçasına gen denir.

Genom

Bir organizmadaki genlerin tümüne de genom denir.

Kromatin

Bir hücrenin kromozomunu oluşturan DNA ve protein kompleksine kromatin denir.

Kromatin ağı

Kromatin ipliklerin yumak hâlindeki yapısına kromatin ağı denir.

Kromatit

Eşlenen bir kromozomun iki parçasından her birine kromatit denir.

Kardeş kromatitler

Bir kromozomun birbirinin kopyası olan iki kromatitine kardeş kromatitler denir.

Sentromer

Kardeş kromatitleri bir arada tutan bölgeye sentromer denir.

Kinetokor

Sentromerde bulunan iğ ipliklerinin bağlandığı proteinlere kinetokor denir.

Kromozom

Kromatin ipliklerin kısalıp kalınlaşarak oluşturduğu yapıya kromozom denir.

Homolog kromozom

Eşeyli üreyen canlılarda biri anneden, diğeri babadan gelen üreme hücreleriyle taşınan ve döllenme ile zigotta bir araya gelen kromozomlara homolog kromozom denir.

Diploit hücre

Kromozomları çiftler hâlinde (iki takım) bulunduran hücrelere diploit hücre denir ve 2n ile gösterilir.

Haploit(monoploit) hücre

Kromozomları çiftler hâlinde bulundurmayan (tek takım) hücrelere ise haploit(monoploit) hücre denir ve n ile gösterilir.

Hücre döngüsü

İki hücre bölünmesi arasındaki döneme hücre döngüsü denir.

Hücre bölünmesi

Belirli gelişim evrelerinden geçerek olgunlaşan bir hücreden yeni hücrelerin oluşmasına

hücre bölünmesi denir.

İğ iplikleri

Bölünme sırasında kromozomların hücre içindeki hareketini sağlayan yapılardır. Bitki hücrelerinde iğ iplikleri sitoplazmada bulunan proteinlerden oluşur.

Karyotip

Kromozomların büyüklük ve biçimine göre çiftler hâlinde görüntülenmesi yöntemine karyotip denir.

Sinapsis

Mayoz bölünmede profazın başlangıcında homolog kromozomlar ve kardeş kromatitlerin yan yana gelerek birbirinin üzerine kıvrılmasıyla oluşan yapıya sinapsis denir.

Tetrat

Mayoz bölünmede homolog kromozom ve kromatitlerin kısalıp kalınlaşmasıyla oluşan dörtlü yapıya tetrat denir.

Krossing over

Mayoz bölünmede homolog kromozomların kardeş olmayan kromatitleri arasında kiyazma noktalarında gerçekleşen parça değişimine krossing over denir.