SPERM

Erkekte üreme hücresine sperm denir. Spermler, erkek üreme sisteminin er bezi (testis) denilen bölümünde oluşur. Er bezleri doğumdan önce karın boşluğunda bulunur. Bunlar, doğumdan önce yada doğumdan kısa bir süre sonra er bezi torbasına geçer. Çünkü vücudun iç kısımlarının sıcaklığı yüzeye göre biraz daha yüksektir. Spermler de yüksek sıcaklıkta hemen ölür.

Vücut dışındaki skrotumlarda daha düşük bir sıcaklık ortamı sağlandığından testisler vücut dışında bulunur.

SPERM OLUŞUMU

        Er bezlerinin içinde, yay şeklinde kıvrılmış seminifer tüpçükler denilen bol miktarda kanal vardır. Bu kanallar içinde de erkek eşey ana hücreleri (spermatogonyum) bulunur. Bu hücrelerden spermatogenezle spermler oluşturulup sperm kanalına verilir.

Er bezlerindeki seminifer tüpçükleri arasında özel hücreler vardır. Bunlar, erkek eşey hormonları üreten hücrelerdir.

          Spermler, er bezlerinde çok kısa bir süre kalabilir.Buradan hemen er bezleri üzerindeki epididimis denilen kanala geçer. Çok uzun olan epididimiste spermler hareket yeteneği kazanarak olgunlaşır.Daha sonra epididimisten sperm kanalı (vas deferens)na geçer.Spermler, sperm kanallarındaki özel bölümlerden Seminal keselerde bir süre daha depolanabilir.      Sperm kanalları, daha sonra idrar torbasının alt tarafındaki idrar kanalı ile birleşir. Oluşan bu ortak kanala ürogenital kanal denir. Bu kanal penis içinden dışarı açılır. Sperm kanallarının, idrar kanalıyla birleştiği yerde ve ilerisinde üreme organlarının yardımcı bezleri bulunur. Bunlar; prostat bezi, Seminal keseler ve Cowper bezleridir. Bu bezler, seminal sıvı üreterek kanala verir. Seminal sıvı; kaygan, akışkan ve hafif bazik bir ortam yaratarak spermlerin rahat hareket etmesini sağlar. Ayrıca prostat bezi, spermler kanaldan geçerken idrar kanalının ağzını sıkıştırarak kapatır. Yani prostat gerektiğinde idrara, gerektiğinde de spermlere geçit veren bir kapı gibidir. Spermler, dışarı atılmazlarsa ölür ve er bezleri tarafından emilip besin olarak kullanılır.

İnsanda erkek üreme sisteminde spermlerin oluştukları ve daha sonra vücuttan atılırken takip ettikleri yol;

Seminifer tüpçük → Epididimis → Vas deferens (Sperm kanalı) → Üretra