Bir canlının oluşturabileceği
gamet çeşidi
2n formülü ile hesap edilebilir.
(n= melezlik derecesini gösterir.)
Gametler mayoz bölünmeyle oluşturulduğundan;
>Gametler ana canlının yarısı kadar kromozom ve yarısı kadar gen taşırlar.
>Her gamet bir gen ile temsil edilir.
>Homozigot canlılar tek çeşit, heterozigot canlılar ise iki çeşit gamet oluştururlar.
Genler Bağımsız ise
Çaprazlamalar gametlerle yapılır. Bundan dolayı teorik olarak çaprazlamaları yapabilmek için ana-baba canlıların hangi gamet çeşitlerini oluşturabileceği bilinmelidir. Bir veya daha fazla karakter yönüyle, genotipi belli olan bir canlının hangi gamet çeşitlerini oluşturabileceği hesaplanabilir.
GAMET ÇEŞİDİNİN HESAPLANMASI
Bir canlının iki veya daha fazla karakteri incelenirse bağlı genlerin
de olduğu görülür. Genler bağlı olduğu takdirde daha az gamet çeşidi oluşur. Sorularda ve problemlerde genlerin bağlı olduğu belirtilmemiş ya da genlerin durumu şekil üzerinde gösterilmemiş ise, bağımsız genlere göre işlem yapılır.
Melez Bireylerin Genotip Çeşidi ve Genotip Sayısının Bulunması
Genotip çeşidi : 3n
Genotip sayısı : 4n formülü ile bulunur. (n = heterozigot karakter sayısıdır.)
Yukarıdaki formüller sadece kendileşme çaprazlamalarında ve genler bağımsız olduğunda kullanılabilir.