Kalbin Çalışma Mekanizması
ðKalp ritmik çalışmasını sürdürürken, kasılma frekansı ve pompaladığı kan miktarı çeşitli etkenlerle düzenlenir.
ðKalbin kendisine özgü uyarı yaratan ve ileten özelleşmiş kan ve sinirlerden oluşan bir çalışma sistemi vardır.
ðKalp hareketleri kalpten başlar. Ancak kalbin çalışması otonom sinir sistemi ve hormonlar
tarafından düzenlenir.
ðKalp hareketleri, sağ kulakçık duvarına yerleşmiş Sinoatrial (SA) düğümden başlar ve kasılma dalgası halinde kulakçıklara yayılır.
ðİkinci düğüm kulakçıklarla karıncıklar arasındaki Atrioventriküler (AV) düğümdür. Atrioventriküler düğümünden çıkan his demetleri tüm kalbe yayılır. Kalpteki bu özel impuls yaratma ve iletme sistemi kalbin kulakçık ve karıncıklarının ayrı ayrı, fakat ritmik olarak kasılmasını sağlar.
ðKalbin çalışması beyne bağlı olmadığı için sinirler kesilse veya beyin dursa dahi kalp çalışmaya devam eder.
Bu nedenle vücuttan çıkarılan kalp, besleyici bir çözeltiye (ringer çözeltisi) konursa uzun süre çalışır. Ringer çözeltisinde çalışmakta olan kalbin hızlandırıcı sinirleri uyarılırsa veya çözeltiye adrenalin ilave edilirse kalp hareketleri hızlanır. Kalbin vagus sinirleri uyarılırsa veya çözeltiye asetil kolin konulursa kalp hareketleri yavaşlar.
ðKalbin çalışması,kalp kasının kasılıp gevşemesiyle olur.Kalbin her atışında kulakçıklar ve karıncıklar sırasıyla kasılır ve gevşer.
ðKulakçıklar kasılırken kulakçıklardaki basınç maksimumken, karıncıklardaki basınç minimum olur.
ðKalp odacıklarının kasılmasına sistol, gevşemesine diastol denir.
ðKulakçıklar kasılırken karıncıklar gevşer, karıncıklar kasılırken kulakçıklar gevşer.
ðKulakçıklar kasılarak kanı karıncıklara, karıncıklar kasılınca kan akciğerlere ve vücuda pompalanır.
Kulakçıklar gevşediğinde akciğerler ve vücuttan gelen kan kulakçıklara dolar.
ðHer kalp atışı bir kasılma ile bir gevşemeden ibaret olup 0,85 saniye sürer. Bunun 0,15 saniyesinde kulakçıklar, 0,30 saniyesinde karıncıklar kasılır. Geri kalan 0,40 saniyelik sürede ise kalp dinlenir.
KALBİN ÇALIŞMASINI YAVAŞLATAN FAKTÖRLER
vParasempatik sisteme ait vagus sinirlerinin uyarılması
vAsetil kolin ve noradrenalin (norepinefrin) hormonlarının artması
KALBİN ÇALIŞMASINI HIZLANDIRAN FAKTÖRLER
vSempatik sinirin uyarılması
vAdrenalin (epinefrin) hormonunun artması
vTiroksin hormonunun artması
vKanda oksijen miktarının azalması,
karbondioksit miktarının artması
vAteşli hastalıklar
vRuhsal gerginliğin artması
vKafein, çay gibi bazı kimyasal maddeler
vHeyecan, korku, stres, …
vKanın pH’ının azalması
NOT
Kalbi hızlandırma ve yavaşlatma merkezi ayrıca hipotalamus tarafından da kontrol edilir.