Doğuştan Kazanılan Bağışıklık
İnsanın doğuştan itibaren bazı hastalıklara karşı gösterdiği dirence denir.
Doğal bağışıklık kalıtsaldır; türe ve ırka özgüdür. Örneğin; siyah ırkdan olan zencilerin verem hastalığına karşı doğal bağışıklıkları vardır. Sığır vebası, tavuk kolerası gibi hastalıklar insanlarda etkili değildir. Kızamık, boğmaca gibi hastalıklar da sadece insanlarda görülür.
Sonradan Kazanılan Bağışıklık
Bazı durumlarda vücuda giren yabancı bir madde, doku ve hücreleri uyararak organizmada bir bağışıklığın
oluşmasını sağlar. Bu tür bağışıklığa sonradan kazanılan (özgün )bağışıklık denir.
Bu bağışıklık iki şekilde oluşur:
Aktif Bağışıklık Pasif Bağışıklık
İnsanda aktif bağışıklık iki şekilde kazanılır - Serumla kazanılır
-Hastalığı geçirmekle -Aşı ile kazanılır.
İnsanda bağışıklık sistemi bozukluklarına yol açan etkenlerin bir kısmı kalıtsal, bir kısmı da çevreseldir. Bu etkenlerden bazıları şunlardır:
ðBağışıklık sisteminin doğuştan gelişmemesi, antikor eksikliği
ðDalak, timüs, kemik iliği gibi organlardaki yapısal ve işlevsel bozukluklar
ðX ışınları ve bazı kimyasal maddelerin bağışıklık sistemi hücrelerinin yapısını bozması
ðKanser tedavisi ve organ nakilleri sırasında kullanılan ilaçların bağışıklık sistemini bozması
ðAİDS ve lösemi (kan kanseri) gibi hastalıkların bağışıklık sistemini tahrip etmesi.
Serum, hasta kişilere tedavi etmek amacıyla verilir. Serumdaki antikorlar, başka hayvanlardan elde edilir. Bu antikorlar, hasta kendi antikorlarını üretinceye kadar onu mikroplardan korur. Bu şekilde kazanılmış pasif bağışıklık derhal etki gösterir. Fakat bu etki birkaç hafta içinde yitirilir. Çünkü başka bir hayvandan alınan serumun içindeki antikorları hasta için yabancı olduğundan bir süre sonra bağışıklık sistemi tarafından yok edilir. Tetanos, difteri gibi hastalıkların tedavisinde serum ile pasif bağışıklık kazanılır.
Serum, genellikle at, koyun ve sığır gibi hayvanlardan elde edilir. Bunun için bu hayvanlara, serumu elde edilecek aşı belli aralıklarla yapılır. Böylece hayvanın kanında bol miktarda antikor oluşur. Daha sonra bu hayvandan alınan kan pıhtılaştırılarak antikor içeren sıvı kısmı kullanılmak üzere saklanır.
"Pasif bağışıklığı sağlayan serum ile hastayı damardan beslemek amacıyla kullanılan serum farklıdır."