IŞIKTAN BAĞIMSIZ REAKSİYONLAR
(CO2 TUTULMASI = KARBON DEVRİ =
CALWİN – BENSON DEVRİ)
>Kloroplastların stromalarında gerçekleşir.
>Işık reaksiyonlarının devamı niteliğindedir,
ışık reaksiyonları durunca ışıktan bağımsız reaksiyonlar da otomatik olarak durur.
>Enzim denetiminde gerçekleştiğinden sıcaklık değişimlerine karşı oldukça hassastır.
>Işık gerekli değildir.
FOTOSENTEZİN IŞIKTAN BAĞIMSIZ TEPKİMELERİ
>5 C’lu şeker olan Ribulazdifosfata CO2 bağlanması ile 6 C’lu kararsız ara bileşik oluşur.Bu bileşik su alarak hemen 2 molekül 3 C'lu fosfogliserik aside (PGA) ayrışır.
>Fosfogliserik asit (PGA); ATP tarafından fosforize edilerek difosfogliserikaside (DPGA) dönüşür.
>Difosfogliserikasit (DPGA) molekülleri NADPH2 ‘lerle reaksiyona girerek, redüklenir. Aynı zamanda bir fosfat grubunu kaybederek fosfogliseraldehiti (PGAL) oluşturur.
>Fosfogliseraldehitler birleşerek Fruktoz difosfatı oluşturur. Daha sonra enzimler etkisiyle 2 molekül H3PO4 ayrılarak Fruktoz ve glikozu oluşturur.
>Glikozdan dehidrasyon sentezi ile disakkaritler, nişasta, selüloz gibi kompleks moleküller oluşabilir.
Aminoasitler, yağ asitleri, gliserin, organik bazlar, vitaminler, glikozun yıkımı ve onu takip eden diğer reaksiyonlar ile meydana getirilir.
>Fosfogliseraldehitlerin (PGAL) bir kısmından 6 C’lu fruktoz oluşurken, bir kısmından da 5 C’lu ribulozmonofosfat meydana gelir. Ribulozmonofosfata fosfat eklenerek ribulozdifosfat oluşur ve yeniden reaksiyona katılır.
>Atmosferden CO2 tutulmasını Ribulazdifosfat sağlar.
>Bir molekül glikozun oluşabilmesi için 6CO2, 18ATP ve 12NADH2 kullanılır. 12PGAL oluşur. Bunun 2 molekülü Fruktoz difosfatı oluşturur. 10 molekül PGAL ise 6 tane 5 C’lu Ribuloz fosfatı meydana getirir.
>Glikozun karbon kaynağı CO2, hidrojen kaynağı ise NADPH2’dir.
>Bir glikoz molekülünün sentezlenebilmesi için 6CO2 molekülünün indirgenmesi gerekir. Bunun içinde ışıklı devreden 18 ATP ve 12 NADPH2’nin gelmesi gerekir.