FOTOSENTEZİN TARİHÇESİ

Aristoteles (Aristo)

Bitkilerin yeşillenmesi için güneş ışığının gerekli olduğunu

göstermiştir.

Jan Baptist van Helmont

17. yüzyılda, bitkisel materyal sentezi ile ilk araştırmaları yapmıştır. Araştırmacı 2,5 kg. ağırlığındaki bir söğüt fidanını içinde 100 kg. toprak bulunan bir saksıya dikmiş ve bunu 5 yıl süresince sadece yağmur suyuyla sulamıştır. Süre sonunda fidan 85 kg'lık bir ağaç olmuştur. Deneme sonunda toprak kuru ağırlığı 99,994 kg. olarak belirlenmiştir. Aradaki 50 gramlık fark deney hatası olarak kabul edilmiş ve bitki ağırlığında oluşan 82,5 kg'lık madde artışının yalnız sudan kaynaklandığı kanısına varmıştır.

Joseph Priestley

İlk kez 1771 yılında,

bitkiler tarafından dışarı verilen oksijenin hayvanlar tarafından kirletilen

havayı temizlediği fikrini ortaya atmıştır.

Jan Ingenhousz

1779’da  havanın temizlenmesinin yeşil bitkiler tarafından ışıkta yapıldığını açıklamıştır.

Fotosentezde klorofilin önemini vurgulamıştır.

Jean Senebier

1782 yılında  yeşil bitkilerin havaya O₂ vermesinin CO₂ almalarına ve bitkiler tarafından meydana getirilen O₂ miktarının tamamen ortamda varolan CO₂ miktarına bağlı olduğunu göstermiştir.

Nicolas-Théodore de Saussure

1804 yılında fotosentez esnasında eşit hacimde CO₂ ve O₂ alış verişi olduğu, buna benzer eşit hacimde bir gaz alış verişinin solunum esnasında da meydana geldiğini ileri sürmüştür. Bitkilerde biri ışıkta diğeri karanlıkta gelişen iki tip gaz alışverişi olduğunu, ışıkta CO₂ alınımı ve O₂ açığa çıkmasının ancak bitkinin yeşil kısımlarında olabildiğini göstermiştir. Ayrıca fotosentezde suyun rolüne dikkat çekmiştir.

Justus von Liebig

 1840 yılında,

CO₂'in bitkiler için C kaynağı

olduğunu vurgulamıştır.

Robert Mayer

1842 yılında, ışığın enerji içerdiğini, canlılar tarafından kullanılan enerji kaynağının güneş ışığı olduğunu ve fotosentezde bitkinin yakaladığı güneş enerjisini kimyasal enerjiye dönüştürdüğünü belirtmiştir.

Theoder Wilhelm Engelmann

1880 yılında fotosentezde ortama O₂ verilmesinin kloroplastlarca sağlandığını

ortaya koymuştur.

Frederick Frost Blackman

1905'de fotosentezin yalnızca fotokimyasal bir olay değil aynı zamanda biyokimyasal bir olay olduğunu ileri sürerek, olayın ışık gerektirmeyen bir karanlık reaksiyon safhası olduğunu da vurgulamıştır.

Richard Martin Willstätter 

ve  Arthur Stoll

1918 yılında CO₂, H₂O ve ışık altında

meydana gelen ilk ürünün

CH₂O ve O₂ olduğunu ileri sürmüşlerdir.

Robert Hill

1937 yılında fotosentezin ışık reaksiyonu üzerinde çalışarak ortamda ışık, su ve uygun bir hidrojen yakalayıcısı bulunduğunda, izole kloroplastların bile ortamda CO₂ olmadan O₂ oluşturabildiklerini görmüştür. Ayrıca yapraklarda doğal bir hidrojen yakalayıcısı maddenin bulunduğunu ortaya koymuştur. Bugünkü bilgilere göre bu maddeler Ferrodoksin ve NADP⁺'dır. Hill reaksiyonu adını verdiği bir denklemle olayı açıklamıştır. Reaksiyon, fotosentezde O₂'nin ışık reaksiyonlarında oluştuğu ve bunun kökeninin CO₂ değil de H₂O olduğunu göstermesi yönünden önemlidir.

Melvin Calvin ve arkadaşları

(1954-1961) Fotosentezin karanlık reaksiyonları üzerinde çalışmış olaydaki karbon metabolizmasını tüm ayrıntılarıyla açıklamışlardır. Bunun üzerine Calvin'e Nobel Ödülü verilmiştir.

Marshall Davidson Hatch ve C. R. Slack

1966 yılında bazı bitkilerde fotosentezin karanlık reaksiyonlarında oluşan ilk kararlı ürünün 3C değil de 4C olduğunu bulmuşlar ve söz konusu bitkilerin tamamen farklı bir C metabolizması olduğunu göstermişlerdir.

Otto Warburg

Yirminci yüzyılın başlarında tek hücreli yeşil su yosunlarında (Chlorella vulgaris) fotosentezle ilgili araştırmalar  yapmıştır.